بسیاری از افراد عادت به فکرکردن ندارند و درلحظاتی که نیار به تصمیم گیری دارند، از سیستم تفکر عمیق برای بررسی مجدد پاسخ اولیه خود و بررسی مشکلات احتمالی از آن استفاده نمی کنند.
آنها معمولا به اولین پاسخی که به ذهنشان می رسد اعتماد، و همان را بازگو می کنند. این مسئله علل مختلفی دارد که از آن جمله به:
-    محدودیت زمان تصمیم گیری
-    محدودیت در قدرت پردازش اطلاعات
-    تمایل به ساده سازی
-    ناآگاهی از فرآیندهای پیچیده تصمیم گیری
-    و تمایل ذاتی انسان به استفاده از روش های ساده تر و میان بر
مانند: روش های شهودی (که البته به نتایج مطلوب منجر می شوند)، می توان اشاره کرد.
روش های شهودی در واقع نوعی حساب سرانگشتی هستند که فرآیند پیچیده تصمیم گیری را ساده سازی می کنند. تقریبا هیچ یک از ما برای تصمیم گیری های روزمره خود از قواعد ریاضی و آمار و احتمالات استفاده نمی کنیم. حتی در مواردی که این نوع تصمیم گیری ضرورت دارد.
گاه به دلیل کمبود فرصت برای انجام محاسبات پیچیده یا در دسترس نبودن یا پر هزینه بودن اطلاعات مورد نیاز ترجیح می دهیم ازهمان روش سر انگشتی و یا میان برهای ذهنی استفاده کنیم.
روشی که نه افراد عادی، بلکه متخصصین مجرب و حرفه ای را نیز دچار اشتباهات شناختی می کند، علی رغم استفاده گسترده از این روش ها، باید توجه داشت که ساده سازی موجب می شود که ما بخشی از پدیده مورد بررسی را نادیده بگیریم، وگاهی اوقات با نتایجی بس زیان بار روبرو شویم.
تحلیل شهودی و منطقی
چرایی و چگونگی فرایندهای شهودی(یا ابتکاری) به فرآیندهای تحلیل داده ها توسط انسان بستگی دارد.
در ذهن انسان تحلیل داده ها به دوشکل انجام می شود.
-    تحلیل شهودی
-    تحلیل منطقی (یا متفکرانه)

سیستم اول: تفکرات شهودی
به سرعت به ذهن وارد و بلافاصله براساس آنها قضاوت و تصمیم گیری صورت می گیرد.

سیستم دوم: تحلیل منطقی یا متفکرانه
تحلیل به صورت متفکرانه و دقیق انجام می شود، بدیهی است که نتیجه سیستم دوم منطقی تر اما فرآیند آن طولانی تر و دشوارتر است.

مشخصات این سیستم را می توان در شکل زیر خلاصه کرد.

تصمیم گیری شهودی

تصمیم گیری منطقی

  محتوا

سریع، موازی، خودکار، بدون تلاش، مشارکت گرا، همراه با یادگیری تدریجی

آرام، پیوسته،کنترل شده همراه با تلاش، منعطف، قاعده مند

فرآیندها

ادراکی، تحت تاثیر محرک فعلی

نمایشی و مفهومی، تحت تاثیر گذشته و حال

 

 

 

 

 

 

 

گاهی تصمیم گیری برای افراد یا سازمان نقش حیاتی پیدا می کند و لازم است که با این دو روش در حداقل زمان ممکن تصمیم بگیرند. باتوجه به محدودیت های هر یک از این دو روش بهتر است بصورت اقتضایی و بسته به شرایط و موقعیت هر موضوع عمل شود.
اگر به اندازه کافی فرصت دارید، از روش تفکر منطقی و اگر با محدودیت زمانی روبرو هستید، از روش شهودی برای تصمیم گیری استفاده کنید . توجه داشته باشید که بهره برداری بهینه از هریک از این دو روش نیاز به دانش، تکنیک ها و مهارت های خاص خود را می طلبد، به عنوان مثال؛ روش های شهودی مستلزم آشنایی با اشتباهات ادراکی-شناختی است، که در حوزه روانشناسی شناختی قرار میگیرند.